Stelselwijziging Jacht en Faunabeheer

De "stelselwijziging Jacht en Faunabeheer" is een hervorming van het beleid en de regelgeving rondom jacht en faunabeheer in Nederland. Deze wijziging is aangekondigd door de Minister voor Natuur en Stikstof en heeft als doel een perspectief voor de lange termijn te bieden voor jacht en faunabeheer. De belangrijkste punten van deze hervorming zijn:

Betere rolverdeling: Er komt een duidelijkere rolverdeling tussen het Rijk en de provincies.
Juridisch en praktisch uitvoerbaar: Het nieuwe stelsel moet praktisch en juridisch uitvoerbaar zijn, met een duidelijk perspectief voor faunabeheer op de lange termijn.
Gebruik van tellingen: Naast de NEM-tellingen (Nationale Ecologische Monitoring), wil de minister ook de tellingen van de WBE’s (Wildbeheereenheden) gebruiken voor het bepalen van landelijke trends.
Nieuwe telsystematiek: Er wordt gewerkt aan een nieuwe telsystematiek in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en HBO-instellingen.

Een stelselwijziging in jacht en faunabeheer kan aanzienlijke impact hebben op de bestaande aanpak. Hier zijn enkele belangrijke aspecten en overwegingen:

Impact op de bestaande aanpak:
Rolverdeling: De rolverdeling tussen het Rijk, provincies en natuurbeheerders wordt duidelijker, wat kan leiden tot een efficiëntere uitvoering van het faunabeheer.
Regelgeving en uitvoering: Het nieuwe stelsel wordt praktisch en juridisch uitvoerbaar, wat betekent dat bestaande regels en procedures aangepast moeten worden.
Gebruik van data: Er zal beter geteld moeten gaan worden en bronnen dienen erkend te kunnen worden zoals Wildbeheereenheden (WBE’s) naast de Nationale Ecologische Monitoring (NEM), wat kan leiden tot betere en meer betrouwbare data voor beslissingen in het beheer.

Wat komt daarbij kijken:
Samenwerking: Er is nauwe samenwerking nodig tussen verschillende stakeholders, zoals het ministerie, provincies, wetenschappelijke instellingen en beheerders in de fysieke leefomgeving.
Verbeterde telsystematiek: Ontwikkeling van een nieuwe telsystematiek in samenwerking met wetenschappelijke en onderwijsinstellingen om herleidbaar een betrouwbare informatie voorziening te waarborgen.
Aanpassing van beleid: Het huidige beleid moet hoogstwaarschijnlijk aangepast worden om te kunnen voldoen aan de nieuwe regelgeving en om een evenwichtige balans te vinden tussen beschermen en het uitvoeren van activiteiten in de fysieke leefomgeving zoals recreatie, landbouw en natuurontwikkeling.
Faciliteren van de uitvoering: Er moeten middelen beschikbaar komen en compensatie voor uitvoerders zijn als mitigerende maatregelen om de beoogde doelen te halen en schade te compenseren.

De doorvoering van een stelselwijziging in jacht en faunabeheer is als stappen in een rijdende trein en kan geruime tijd in beslag nemen. Volgens de huidige plannen zal de nieuwe telsystematiek, die een belangrijk onderdeel is van het stelsel, op zijn vroegst eind 2025 gereed zijn. De volledige implementatie gaat pas daarna plaats vinden. De telmethodiek is belangrijk omdat ondertussen activiteiten in de leefomgeving op juridische gronden stop worden gezet.

De implementatie omvat verschillende stappen, waaronder:
Aanpassing van bestaande systemen: Huidige werkwijzen en hulpmiddelen moeten worden aangepast om aan de nieuwe regelgeving te voldoen.
Ontwikkeling van nieuwe hulpmiddelen en regelgeving: Dit vereist samenwerking tussen het ministerie, provincies, wetenschappelijke instellingen en andere stakeholders.
Consultatie en feedback: Er volgt een periode waarin belanghebbenden hun feedback kunnen geven op de voorgestelde wijzigingen.
Training en voorlichting: Betrokken uitvoerders moeten worden geïnformeerd om commitment te krijgen en getraind worden in de nieuwe procedures en hulpmiddelen.

De noodzaak tot stelselwijziging in jacht en faunabeheer heeft invloed op reeën. 

In de stelselwijziging is tot opheden niet ingegaan op de impact van het niet langer doen van de activiteiten zoals die tot voor kort ter plaatse gebruikelijk waren. Vaak wordt er al decenia lang in meer of mindere mate beheerd. Het niet doorvoeren van de noodzakelijke verbeteringen noodzaakt rechters nu de ontheffingen voor die activiteiten ongeldig te verklaren. Het stilleggen van die activiteiten heeft een nu niet aantoonbaar te voorspellen gevolg. Het meten van dat gevolg gaat in het nieuwe stelsel hoogstwaarschijnlijk geregeld worden. Dit nu niet oppakken is een groot gemis. 

De aandachtspunten:
Betere data en monitoring: Door het gebruik maken van erkende monitoringstechnieken en erkennen van zowel NEM-tellingen als tellingen van andere soortgelijk opererend organisaties zoals provincies en voor hen opererende Wildbeheereenheden (WBE’s) zal er een beter inzicht komen in de ontwikkelingen rond en van reeën. Dit kan leiden tot meer gerichte en effectieve beheermaatregelen.
Eenduidige regelgeving: De stelselwijziging streeft naar eenduidige regelgeving op nationaal niveau met oog voor provinciale verschillen, wat betekent dat het beheer van reeën minder afhankelijk zal zijn van lokale inzichten. Dit kan zorgen voor een consistenter beheer over een groter gebied dan de verantwoordelijke provincie bijvoorbeeld het hele land of N2000-gebieden en passend bij de EU-Habitatrichtlijn.
Inzicht in balans tussen activiteiten en omvang populatie reeën: Er zal meer nadruk liggen op het vinden van een balans tussen natuur en de daarin aanwezige reeën en de invloeden van die natuur op de activiteiten van mensen. Dit kan betekenen dat er maatregelen worden genomen om niet gewenste invloeden te voorkomen, zoals het inzetten van preventieve middelen of het beïnvloeden van een populatie.

Wat komt daarbij kijken?
Samenwerking: Er zal op meerdere niveaus nauwe samenwerking nodig zijn tussen de verschillende stakeholders, zoals het ministerie, provincies, FBE’s, WBE’s en de natuurbeheerders.
Aanpassing van hulpmiddelen, procedures en beleid: Huidige hulpmiddelen, procedures, beleidsmaatregelen en wetgeving worden mogelijk aangepast om te gaan passen in het nieuwe stelsel.
Training en voorlichting: Betrokken moeten worden meegenomen in de ontwikkeling en worden geïnformeerd en getraind in de nieuwe werkwijzen en regelgeving.